samotność z wyboru, z powodu świadomej decyzji: mit o Prometeuszu, sonety M. Sępa Szarzyńskiego
samotność z powodu opuszczenia przez innych, odrzucenia: Lament świętokrzyski, Treny J. Kochanowskiego
samotność przymusowa jako konieczność lub kara: Księga Hioba, Antygona, Pieśń o Rolandzie
1. Zwróć uwagę, że samotność z wyboru dotyczy postaci, które świadomie wybierają odosobnienie — jak Prometeusz, który buntuje się dla dobra ludzkości, czy Sęp Szarzyński, który w swoich sonetach wybiera duchową refleksję nad światem.
2. Zauważ, że samotność wynikająca z odrzucenia wiąże się z cierpieniem – jak w przypadku Matki Boskiej z Lamentu świętokrzyskiego czy Kochanowskiego w Trenach, który po stracie Urszulki czuje się osamotniony.
3. Dostrzeż, że samotność przymusowa to taka, która wynika z losu lub kary – jak u Hioba, Antygony czy Rolanda, którzy zostają sami z własnym cierpieniem lub obowiązkiem.
4. Pamiętaj, że w literaturze różne rodzaje samotności pokazują różne aspekty człowieczeństwa – duchową siłę, cierpienie, bunt lub pokorę wobec losu.