Nowa epoka została nazwana oświeceniem, ponieważ XVIII wieczne elity intelektualne pragnęły właśnie takiego stanu kultury. Wyraz stanowił przeciwstawienie dla zacofania, ciemnoty i barbarzyństwa, które starano się wyplenić. Dla ludzi żyjących w tamtych czasach najwyższą wartością było światło rozumu, które miało rozproszyć mrok i zacofanie. Oświata miała stać się narzędziem do osiągnięcia wyznaczonych celów nieodłącznie związanych z postępem.
Oświecenie w Europie trwało od 1680 do końca XVIII w., w Polsce, lata 40. XVIII w – pierwsze dwudziestolecie wieku XIX.