Arbitralność budowanego przez władzę obrazu rzeczywistości polega na świadomym kształtowaniu percepcji społeczeństwa poprzez manipulację informacjami i subiektywnym przedstawianiem faktów w taki sposób, aby sprzyjały interesom władzy.
Przykłady z przemówienia, ilustrujące ten pojęcie:
- Narzucanie odbiorcy określonej interpretacji wydarzeń,
„Zbrodnicza prowokacja” – Władza stosuje silnie wartościujący język, aby jednoznacznie ocenić wydarzenia w Poznaniu, sugerując, że nie były to spontaniczne protesty, lecz celowe działania prowokatorów. To narzuca określoną interpretację zdarzeń, pomijając ewentualne przyczyny społeczne.
- Umniejszanie porażkom partii,
„trudności ekonomiczne”, „dokuczliwe bolączki” – Władza niejako przyznaje istnienie błędów, ale jednocześnie obiecuje ich natychmiastową poprawę, co może być formą umniejszania skali porażki czy niedociągnięć w działaniu partii.
- Odwołanie się do trudnych do zweryfikowania informacji,
„(…) błędy te muszą być i będą natychmiast poprawione, zwłaszcza że decyzja o poprawieniu tych błędów zapadła ze strony rządu i partii jeszcze kilka dni temu, wówczas gdy delegacje robotników przyjęte zostały przez przedstawicieli rządu i słuszne ich postulaty zostały załatwione pozytywnie”.
Władza odwołuje się do wydarzeń, które są trudne do zweryfikowania przez odbiorców, w celu budowania wizerunku pozytywnego działania rządu.
- Jednoznaczne wartościowanie postaw społecznych,
„zbrodnicza prowokacja”, „krwawe zajścia” – poprzez jednoznaczne wartościowanie postaw prowokatorów jako szkodliwych, władza kreuje obraz jednoznacznych antagonistów, co może zniechęcać do identyfikowania się z ich postulatami.
Arbitralność w budowaniu obrazu rzeczywistości ma na celu manipulację percepcją społeczeństwa, wpływając na jego postrzeganie wydarzeń, postaw społecznych czy działań władzy. W ten sposób władza kreuje narrację, która służy jej własnym interesom i utrzymuje kontrolę nad opinią publiczną.