Artysta u schyłku XIX wieku staje w opozycji do poprzedniego pokolenia, które doprowadziło do opadu ducha, a zbytnio skupione było na użyteczności literatury i empirycznym poznaniu. Artysta modernizmu docenia natomiast tradycję romantyczną, z którą łączą go wspólne wartości: zwrot ku temu, co niepoznawalne zmysłowo, sięganie do psychiki ludzkiej, poznawanie ludzkiej natury. Jedną z najważniejszych wartości, jakie przypisywano sztuce modernizmu, było uwolnienie się z obowiązków społecznych, sztuka stała się tworem autotelicznym. Artysta pod koniec XIX wieku uważany jest za jednostkę wybitną, która zdolna jest do głębokich przeżyć i wyrasta ponad tłum mieszczaństwa zajmujący się doczesnymi plotkami.
Zapamiętaj pojęcia filister i autoteliczny. Filister to człowiek bez ambicji, drobnomieszczanin, który pozbawiony jest potrzeb duchowych i intelektualnych. Autoteliczny to nakierowany sam na siebie, będący celem samym w sobie.