Zasada dwuinstancyjności postępowania – osoba, która nie zgadza się z wyrokiem wydanym przez sąd niższego szczebla (I instancji), może się odwołać do sądu wyższego szczebla (II instancji). Takie rozwiązanie gwarantuje, że sprawy wnoszone przez obywateli zostaną należycie rozpatrzone, a ewentualne pomyłki – naprawione.
Zasada niezależności sądów – sądy są niezależne od organów władzy ustawodawczej i wykonawczej. Oznacza to, że np. parlament i rząd nie mogą zmieniać wyroków sądowych.
Zasada niezawisłości sędziów – podczas rozpatrywania spraw sędziowie nie mogą podlegać żadnym naciskom, np. ze strony uczestników procesu czy innych organów państwa. Powinni wydawać wyroki wyłącznie na podstawie obowiązującego prawa.
Zgodnie z artykułem 182 Konstytucji RP w sprawowaniu władzy sądowniczej biorą udział również obywatele. Uczestniczą oni jako ławnicy (sędziowie społeczni) w rozpatrywaniu spraw przed sądem I instancji.