Autonomiczny układ nerwowy (AUN) pełni istotną funkcję w regulacji wewnętrznych procesów organizmu. Jest odpowiedzialny za utrzymanie homeostazy, czyli równowagi wewnętrznej, poprzez kontrolowanie i regulację funkcji narządów wewnętrznych. Funkcje autonomicznego układu nerwowego są niezależne od naszej świadomej kontroli i działają automatycznie, by dostosować organizm do zmieniających się warunków.
| Funkcje AUN | Opis |
| Regulacja układu sercowo-naczyniowego | AUN wpływa na tętno, ciśnienie krwi i kurczliwość serca. Układ współczulny zwiększa częstość akcji serca i kurczliwość naczyń krwionośnych, co przygotowuje organizm do reakcji "walcz lub uciekaj". Układ przywspółczulny obniża tętno i rozszerza naczynia krwionośne, co przyczynia się do relaksacji i regeneracji. |
| Kontrola układu oddechowego | AUN wpływa na regulację częstości i głębokości oddechów. Układ współczulny zwiększa podaż tlenu i aktywuje układ oddechowy w sytuacjach wymagających wzmożonego wysiłku. Układ przywspółczulny działa przeciwnie, zmniejszając częstość oddechów w stanie spoczynku. |
| Regulacja układu trawiennego | AUN kontroluje procesy trawienne, wydzielanie enzymów trawiennych, perystaltykę jelit i produkcję śliny. Układ przywspółczulny stymuluje trawienie i przyswajanie składników odżywczych, natomiast układ współczulny wpływa na zmniejszenie aktywności trawiennych narządów i przemieszczanie pokarmu przez układ pokarmowy. |
| Kontrola reakcji stresowych | AUN jest zaangażowany w reakcje organizmu na stres. Układ współczulny aktywuje się podczas sytuacji stresowych, inicjując tzw. odpowiedź „walcz lub uciekaj”, która zwiększa pobudzenie, koncentrację i wydajność fizyczną. |