Kolejne stadia ewolucji oka prostego u zwierząt można opisać w kontekście czterech wykształconych form:
§ skupisko komórek światłoczułych,
§ oko kubkowe,
§ oko pęcherzykowe,
§ oko pęcherzykowe z soczewką.
Przez kolejne stadia ewolucji oka prostego zwiększa się zdolność organizmów do odbierania, kierowania i interpretowania światła. Struktury optyczne, takie jak soczewka, umożliwiają precyzyjne skupienie światła na receptorach światłoczułych, co przyczynia się do lepszego widzenia i tworzenia obrazów. Ten proces adaptacji oka prostego do środowiska jest jednym z przykładów ewolucyjnej adaptacji zwierząt do różnorodnych warunków życia.
| Skupisko komórek światłoczułych. | Najwcześniejszym etapem ewolucji oka prostego jest skupisko komórek światłoczułych. Organizmy posiadające to stadium mają grupy komórek wrażliwych na światło, które mogą wykrywać obecność światła, ale nie tworzą obrazu. Przykłady takich organizmów to pierwotniaki i niektóre wielokomórkowe stworzenia. |
| Oko kubkowe. | Następnym etapem jest powstanie oka kubkowego, które składa się z zagłębionego wgłębienia, w którym znajdują się komórki światłoczułe. Organizmy posiadające to stadium mogą odbierać kierunek światła, ale nie mają zdolności do precyzyjnego kształtowania obrazu. Oko kubkowe występuje u niektórych pierścienic, takich jak niektóre gatunki skąposzczetów. |
| Oko pęcherzykowe. | Kolejnym etapem jest rozwinięcie się oka pęcherzykowego, które ma strukturę w postaci pęcherzyka z komórkami światłoczułymi na jego ścianach. To pęcherzykowe zagłębienie może skupiać światło, co umożliwia odbiór większej ilości informacji o świetle i tworzenie prostych obrazów. Przykładami organizmów posiadających oko pęcherzykowe są niektóre gatunki ślimaków i skorupiaków. |
| Oko pęcherzykowe z soczewką. | Ostatecznym etapem jest rozwinięcie oka pęcherzykowego z soczewką. W tym stadium pojawia się soczewka, która jest strukturą optyczną zdolną do skupiania światła na receptorach światłoczułych, co umożliwia tworzenie bardziej wyraźnych obrazów. Oko pęcherzykowe z soczewką występuje u wielu organizmów, w tym u mięczaków, gadów, ptaków i ssaków. |