Główną przyczyną nierównomiernego rozwoju gospodarczego jest wielkość wytwarzanego produktu krajowego brutto, który zależy od zasobów bazy surowcowej, głównie ropy naftowej i gazu ziemnego. W Katarze czy Arabii Saudyjskiej eksport tych produktów wpływa na bardzo wysoki wskaźnik PKB na jednego mieszkańca (ponad 50 tys. dolarów na osobę), podczas gdy w pobawionym tych złóż Jemenie wartość PKB to nieco ponad 2 tys. dolarów osobę.
Miarą rozwoju cywilizacyjnego jest wskaźnik rozwoju społecznego – HDI, uwzględniający m.in. średnią długość życia, poziom rozwoju edukacji i medycyny czy wielkość PKB na mieszkańca. Wskaźnik ten jest bardzo wysoki dla państw bogatych (dzięki ropie naftowej) – np. Zjednoczone Emiraty Arabskie, Katar, Kuwejt oraz bardzo niski w państwach biedniejszych – np. Afganistan, Jemen, Irak, na co składa się m.in. zacofanie gospodarcze i liczne konflikty.