Józef II wzorował się na reformach Fryderyka II z Prus. Ulepszył administrację poprzez zatrudnianie dobrze wykształconych szlachciców i mieszczan. Zasilił skarb państwa, nakładając podatki na szlachtę i duchowieństwo. Zreformował prawo, znosząc tortury i karę śmierci. Ponadto rozwiązał większość klasztorów i skonfiskował ich majątki w celu rozwoju szkolnictwa, a poza tym wprowadził tolerancję religijną – Żydzi pojawili się na uniwersytetach, a ludność innych wyznań miała te same prawa co katolicy.
Brak tolerancji dla wyznań innych niż katolickie pojawił się na szeroką skalę w XVI wieku wraz z narodzinami protestantyzmu. Potrzebę reform chrześcijaństwa dostrzegano jednak znacznie wcześniej. Jednym z prekursorów był czeski działacz Jan Hus, który wraz ze swoimi zwolennikami domagał się w XV wieku domagał się m.in. zeświedczenia kościołów oraz udzielania wiernym komunii pod dwiema postaciami. W efekcie wybuchła wojna pomiędzy zwolennikami Husa a wojskami cesarza Zygmunta z dynastii Luksemburgów. Konflikt zakończył się dopiero w 1434 roku utworzeniem na terenie Czech kościoła utrakwistycznego. W XVII wieku nastąpiła rekatolizacja Czech przeprowadzona przez Habsurgów, pod których panowaniem znalazło się to królestwo. Dopiero reformy Józefa II wprowadziły tolerancję religijną.