Organami samorządu powiatowego są rada i zarząd na czele ze starostą (w przypadku powiatów grodzkich – rada miasta i prezydent). Do wyłącznej właściwości rady powiatu należy między innymi stanowienie aktów prawa miejscowego, wybór i odwoływanie zarządu, uchwalanie budżetu powiatu. Zarząd składa się z 3-5 osób wybieranych przez radę.
Powiat wykonuje zadania, które ze względu na swój zasięg nie mogą być realizowane przez gminę. Są to zadania o charakterze ponadgminnym w różnych zakresach.