a) edukacja – wydawanie elementarzy i podręczników szkolnych (Konrad Pruszyński w 1875 r. wydał pierwszy elementarz), organizacja szkolnictwa prywatnego,
b) nauka – organizowanie tajnego nauczania, tzw. tajnych kompletów, w których uczono m.in. o polskiej historii,
c) kultura – działalność artystów, tworzących dzieła „ku pokrzepieniu serc”, nawołujące do walki o niepodległość,
d) gospodarka – sprawa „Wozu Drzymały” – po tym, jak Michał Drzymała nie dostał pozwolenia na budowę domu, zdecydował się na zamieszkanie w wozie cyrkowym, który był pojazdem i nie zaliczał się do przepisów zawartych w ustawach lokacyjnych. W ten sposób starał się oszukać system prawny.
Polacy na różne sposoby i w różnych dziedzinach życia usiłowali walczyć z kulturą rosyjską i pruską, które były im narzucane. Za sprawą ciągłych działań nie pozwolili na to, by pozbawić ich tożsamości narodowej i kulturowej. Używali języka polskiego, nauczali polskiej historii, odnajdywali sposoby na przeciwstawianie się zaborcy.