Przedstawiciele pozytywizmu warszawskiego popularyzowali w polskim społeczeństwie hasło pracy organicznej.
W drugiej połowie XIX w. legalna działalność polskich organizacji społecznych była możliwa w zaborze pruskim.
Polscy uczniowie i polskie uczennice ze szkoły ludowej we Wrześni stali się symbolem walki z germanizacją.
Postawy lojalistyczne były najsilniejsze w Galicji.
Praca organiczna polegała na przekonaniu, że państwo jest jednym organizmem, którego organami są konkretne stany, dlatego by kraj funkcjonował odpowiednio, potrzebna jest wzajemna pomoc i utrzymywanie nawzajem wszystkich warstw społecznych. Stawiano więc na rozwój pod względem każdych życiowych dziedzin – nauki, kultury, gospodarki.
Wśród polskich organizacji społecznych, działających pod koniec XIX w. na terenie zaboru pruskiego wyróżnia się np. Towarzystwo Pomocy Naukowej, Towarzystwo Rolnicze.
Strajk we Wrześni miał miejsce w 1901 r. Uczniowie buntowali się przeciwko modlitwom i nauczaniu religii w języku niemieckim, a także narzucaniu kultury niemieckiej w szkole.
Postawa lojalistyczna charakteryzowała się przekonaniem, że współpraca i kompromis z zaborcą jest najlepszym rozwiązaniem na zaistniałą sytuację.