| PRL | Współczesna Polska | |
| Możliwość korzystania ze swobód demokratycznych | Możliwość korzystania ze swobód demokratycznych była bardzo ograniczona. Panowała cenzura, nie było wolności twórczej. Za wystąpienie przeciw władzy groziły surowe represje. | Konstytucja RP gwarantuje Polakom możliwość korzystania ze swobód demokratycznych. Swobody te są przestrzegane. |
| Wpływ obywateli na życie polityczne kraju | Obywatele praktycznie nie mieli takiego wpływu. Nie można było zakładać niezależnych organizacji. Fałszowano wybory. Istniała tylko jedna partia. Wszystkie strajki i protesty, za pomocą których obywatele wyrażali dezaprobatę dla władzy, były tłumione. | Obywatele mogą się zrzeszać w niezależne organizacje, tworzyć partie polityczne. Grupa 100 tys. obywateli ma także inicjatywę ustawodawczą. Każdy może oddać głos na wybraną opcję polityczną w demokratycznych wyborach. |
| Poziom życia | Niski. Brak podstawowych produktów w sklepach. Oczekiwanie na mieszkanie latami. | Odpowiedni. Sklepy są dobrze zaopatrzone. Każdy ma możliwość kupna dowolnych dóbr. |
| Możliwość rozwoju osobistego. | Brak możliwości rozwoju osobistego Brak możliwości wyjazdów. Wpływ władzy nawet na twórczość. | Obywatele mają możliwość rozwoju, np. prowadzenia własnego przedsiębiorstwa czy wyjazdu za granicę. Władza nie ingeruje w życie prywatne obywateli. |
Sytuacja Polaków obecnie prezentuje się dużo lepiej niż sytuacja Polaków w okresie PRL.