Czynnikami, które odegrały istotną rolę w procesie rozpadu bloku wschodniego:
- powstanie NSZZ „Solidarność”;
- obrady Okrągłego Stołu;
- reformy przeprowadzane przez Gorbaczowa;
- ruchy narodowe w krajach bloku wschodniego;
- upadek muru berlińskiego;
Dodatkowym czynnikiem, który przyczyniły się do upadku komunizmu, było załamanie się gospodarki centralnie planowanej.