Przedstawienie ideału szlachcica ziemianina w literaturze odrodzenia jest ukazane w opisach postaw i wartości reprezentowanych przez tę postać. Na przykład w „Żywocie człowieka poczciwego” Mikołaj Rej ukazuje szlachcica jako osobę o cnocie, uczciwości i odpowiedzialności za dobro swojego majątku oraz ludzi, którymi zarządza. Podobne cechy można odnaleźć w wybranych fraszkach i pieśniach Jana Kochanowskiego, gdzie szlachcic jest przedstawiany jako kulturalny, oświecony, a także troszczący się o rozwój swojego rodu oraz ojczyzny. Obie postacie reprezentują w literaturze odrodzenia ideał szlachcica, który wyróżnia się swoją mądrością, cnotą i patriotyzmem.
