Myślę, że Wyspiański dokonuje rozrachunku z powstaniem listopadowym, ponieważ ukazuje postawy przywódców i wskazuje, że powstańcy gotowi byli walczyć, ale nie miał ich, kto poprowadzić. Nawiązuje do Dziadów Mickiewicza, gdzie mowa była o tym, że społeczeństwo to lawa: zimna i twarda z wierzchu (elity), ale gorąca w środku (gotowi do walki powstańcy).
Noc listopadowa to dramat Stanisława Wyspiańskiego z 1904 roku. Data powstania plasuje się więc tuż przed jego śmiercią w 1907 – poeta pisał go, kiedy był już bardzo chory. Inspiracją do dramatu była wizyta w Warszawie i Łazienkach warszawskich w 1898 roku. Tam Wyspiański zobaczył posągi, który ożyły w jego wyobraźni. Noc listopadowa to dramat bogaty w konteksty, m. in. historyczne, homeryckie, mitologiczne, romantyczne. Dzieło tworzy 10 luźno powiązanych ze sobą scen i należy, obok Warszawianki oraz Lelewela, to tak zwanego Tryptyku listopadowego.