Mechanizmy odporności czynnej:
nauka rozpoznawania nowych, szkodliwych antygenów i wytwarzanie przeciwciał przeciwko nim
zapamiętywanie raz już rozpoznanych antygenów, by w przyszłości szybciej wytworzyć przeciwko nim przeciwciała
Mechanizmy odporności biernej:
otrzymanie gotowych przeciwciał od innego organizmu (nie ma potrzeby ich wytwarzania – jest to więc szybsze)
Procesy odporności czynnej oraz biernej mogą być zarówno naturalne, jak i sztuczne. Pobudzenie odporności czynnej w sposób naturalny to spontaniczny kontakt z patogenem, a w sposób sztuczny — zastosowanie szczepionki. Naturalne pobudzenie odporności biernej następuje u kobiety w ciąży lub podczas karmienia piersią, a sztuczne w momencie podania surowicy.