Przyczyn kryzysu państwa polskiego w okresie rządów Mieszka II możemy doszukiwać się w klęskach ponoszonych w 1031 r. W ich wyniku wojowie nie zdobywali łupów, co przyniosło ciężar utrzymania drużyny na ludność poddaną.
Doprowadziło to do wybuchu niezadowolenia, które spotęgował obowiązek płacenia dziesięciny, a więc podatku na rzecz Kościoła. Wszystkie te czynniki doprowadziły do pogańskiego powstania, które zniszczyło istniejący aparat władzy i wymierzone było zarówno w państwo, jak i w kościół.
System monarchii wojennej zbudowany przez Chrobrego mógł sprawnie funkcjonować tylko, gdy władca prowadził liczne wojny i odnosił zwycięstwa, łupiąc terytorium wroga. W innym wypadku koszt utrzymania drużyny spadał na ludność kraju, co prowadziło do buntu.