Przyczyn kryzysu państwa polskiego w okresie rządów Mieszka II możemy doszukiwać się w klęskach ponoszonych w 1031 r. W ich wyniku wojowie nie zdobywali łupów, co przyniosło ciężar utrzymania drużyny na ludność poddaną. Doprowadziło to do wybuchu niezadowolenia, które spotęgował obowiązek płacenia dziesięciny, a więc podatku na rzecz Kościoła. Wszystkie te czynniki doprowadziły do pogańskiego powstania, które zniszczyło istniejący aparat władzy i wymierzone było zarówno w państwo, jak i w Kościół.
Mieszko II nie był osobiście odpowiedzialny za kryzys monarchii wczesnopiastowskiej. W dużej mierze odziedziczył on te problemy po swoim wojowniczym ojcu.