Przyczyny wybuchu powstania Chmielnickiego:
● niezadowolenie Kozaków ze zmniejszającego się rejestru kozackiego;
● dążenia polskiej szlachty do uczynienia z Kozaków chłopów pańszczyźnianych i określonych przez nich powinności;
● różnice wyznaniowe oraz narzucanie Kozakom unii brzeskiej.
Powstanie Chmielnickiego to konflikt pomiędzy Kozakami a Rzeczpospolitą, który miał miejsce w lata 1648–1653. Prowadzone walki wyeksponowały niemoc polskiego wojska oraz niestabilną sytuację w państwie. Kozacy osiągnęli swoje cele – zwiększono rejestr, poszerzono zakres wpływów ludności kozackiej (od tej pory mogła zajmować urzędy w województwach bracławskim oraz kijowskim.