Do przyczyn najazdu można zaliczyć:
· osłabienie Rzeczypospolitej na skutek wojen oraz buntu kozackiego;
· Szwedzi planowali zająć polskie porty nad Bałtykiem i czerpać z nich korzyści majątkowe (Bałtyk jako morze wewnętrzne Szwecji);
· pretensje Wazów do korony szwedzkiej;
· silna opozycja magnatów wymierzona przeciwko Janowi Kazimierzowi;
· upływający czas rozejmu w Sztumskiej Wsi;
· brak dalszych pertraktacji pokojowych.
Wojna toczona ze Szwecją w latach 1655–1660 jest określana jako potop szwedzki. Wrogie wojska wykorzystały osłabioną, ze względu na liczne wojny, pozycję Rzeczypospolitej i zaatakowały ją od strony Pomorza i Inflant.