Próby reform spotkały się ze sprzeciwem Rosji, która:
a) wykorzystała fakt, że godziły one w zasadę wolności szlachty;
b) zażądała zrównania w prawach szlachty katolickiej z niekatolicką; odmowa doprowadziła do wojskowej interwencji w Polsce;
c) w 1768 roku doprowadziła do tego, że w Polsce uchwalono prawa kardynalne, czyli takie, które pod pretekstem nienaruszania praw szlachty takie jak liberum veto, wolna elekcja i możliwość wypowiedzenia królowi posłuszeństwa, co skutecznie zatrzymało reformy;
d) próbę buntu w postaci zawiązania konfederacji barskiej w 1768 roku ukarała, wchodząc w układ z Austrią i Prusami i doprowadzając do I rozbioru Polski, co miało ostatecznie powstrzymać Polaków przed wprowadzaniem zmian.
Katarzynie II szczególnie zależało na słabym sąsiedzie, żeby mogła poszerzać wpływy w Europie. Nieprzerwaną ekspansję polityczną na naszym kontynencie Rosja rozpoczęła jeszcze za czasów Piotra I Wielkiego, chociaż już wcześniej podejmowała nieudane próby. Jednym z takich władców był Iwan IV Groźny.