Po śmierci króla tymczasowo władzę sprawował prymas, aż do wyboru nowego króla na sejmie elekcyjnym. Prawo wyboru mieli wszyscy przedstawiciele stanu szlacheckiego. Decyzję podejmowano jednomyślnie, a po wyborze nowy król musiał podpisać artykuły henrykowskie, czyli niezmienne zasady ustroju Rzeczypospolitej oraz pacta conventa, czyli obietnice wyborcze, które zobowiązywał się zrealizować podczas rządów.
