Henryk Walezy został wybrany jako pierwszy król elekcyjny Polski w 1573 roku, był kandydatem francuskim. Objął tron Polski, ponieważ nie istniała wielka szansa na to, by został koronowany w rodzinnym kraju. Za jego rządów doszło do ustanowienia zasad wolnej elekcji, w szczególności do podpisania artykułów henrykowskich – niezmiennych zasad, które miał od tej pory przestrzegać każdy władca elekcyjny – oraz pacta conventa, czyli indywidualnych zobowiązań króla wobec Polski. Henryk Walezy był nielubiany przez Polaków, nie przeprowadził żadnych reform, otaczał się wyłącznie Francuzami, a kiedy w 1574 roku zwolnił się tron francuski, uciekł z Polski. Jego rządy były fatalne, ponieważ przyczyniły się do destabilizacji sytuacji politycznej i kolejnego bezkrólewia.
Królami elekcyjnymi Polski byli: Henryk Walezy, Stefan Batory, Zygmunt III Waza, Władysław IV, Jan II Kazimierz, Michał Korybut Wiśniowiecki, Jan III Sobieski, August II Mocny, Stanisław Leszczyński, August III, Stanisław August Poniatowski.