Komsomolcy i pionierzy w ZSRR pełnili istotną rolę w propagowaniu ideologii komunistycznej i budowaniu socjalistycznej ojczyzny. Jako młodzieżowe organizacje polityczno-społeczne, angażowali się w działalność społeczną, propagandę, pracę na rzecz kolektywów rolnych i zakładów przemysłowych, a także wychowanie ideologiczne młodzieży. Ich działania były często podporządkowane politycznym celom partii komunistycznej i służyły wzmocnieniu kontroli władzy. Można powiedzieć, że byli narzędziem indoktrynacji i represji wobec niewygodnych ideologicznie jednostek.
Komsomolcy byli członkami Komsomołu, czyli Komunistycznego Związku Młodzieży, organizacji młodzieżowej działającej w ZSRR i innych krajach bloku wschodniego, powiązanej z Komunistyczną Partią radziecką i propagującej ideologię komunistyczną.