Istota tragizmu uczestników powstania styczniowego i powstania warszawskiego:
– udział w zrywie narodowym zakończonym klęską;
– porażka, nieosiągnięcie wyznaczonego celu;
– poświęcenie życia w imię wyższych wartości;
– szlachetność, odwaga i wola walki okazały się niewystarczające w starciu z liczebniejszym wrogiem;
– rezygnacja z własnego życia i szczęścia dla ojczyzny;
– powstanie styczniowe – ofiara powstańców została zapomniana;
– powstanie warszawskie – trudności w odnalezieniu wszystkich poległych celem zapewnienia im godnego pochówku.
Tragizm określa sytuację lub wydarzenie prowadzące do nieszczęścia. Działanie kierowane szlachetnych celem i wyższymi wartościami, skazane jest na porażkę.
Zarówno uczestnicy powstania styczniowego, jak i powstania warszawskiego poświęcili swoje życie za ideę wolności. Walka, której się podjęli, była z góry skazana na porażkę, mimo to i tak zdecydowali się na poświęcenie i ofiarę, walkę za ojczyznę.