ZESTAWY ALLELI | NAZWY GENOTYPÓW | FENOTYPY |
Bb | heterozygota | nasiona gładkie |
BB | homozygota dominująca | nasiona gładkie |
bb | homozygota recesywna | nasiona pomarszczone |
Allele to różne wersje tego samego genu, które zajmują zawsze to samo miejsce (locus) na chromosomie homologicznym. Powodują one odmienne wykształcenie danej cechy, np. gen warunkujący kolor oczu może występować w postaci allelu niebieskiej barwy lub allelu brązowej barwy. Allele oznacza się za pomocą symboli literowych (A, B itd.), a ich różne wersje jednego genu oznacza się jako różne warianty danej litery (a, A). Organizm posiadający dwa identyczne allele, nazywany jest homozygotą i oznaczany jest na przykład aa, AA. Natomiast organizm posiadający dwa różne allele danego genu nazywany jest heterozygotą i przedstawiany jest symbolami jako Aa.
Allele dominujące odpowiadają za kodowanie cech dominujących, które zawsze się ujawniają u heterozygot, jak i u homozygot dominujących. Natomiast allele recesywne ujawniają się wyłącznie w formie homozygotycznej, a genotyp ten nazywamy homozygotą recesywną.
Genotyp to zbiór wszystkich genów występujących w danym organizmie. Komórki i organizmy posiadające ten sam genotyp mogą odznaczać się różnymi cechami, co jest związane z oddziałującymi na nie czynnikami środowiska. Wówczas mówi się o wykształceniu przez organizmy różnych fenotypów. Fenotyp to cechy morfologiczne, anatomiczne, fizjologiczne i biochemiczne organizmu, które można zaobserwować i zmienić. Nie są one przekazywane z pokolenia na pokolenie. Fenotyp jest określany przez genotyp, natomiast fenotyp nie ma wpływu na genotyp.