Monarchia stanowa to ustrój, w którym władzę nad państwem sprawuje monarcha, ale wpływ na sprawy państwa ma również uprzywilejowana grupa społeczna (stan). W Polsce w XVI wieku w wyniku przyznawania kolejnych przywilejów takim stanem stała się szlachta, której prawa znacząco ograniczyły sprawczość króla.
Co ważne, monarchia stanowa faworyzuje tylko jedną grupę społeczną – w przypadku Polski była to szlachta i związane z nią duchowieństwo (jednym z przywilejów był fakt, że wysokie pozycje kościelne mogli obejmować tylko szlachetnie urodzeni). To ona wpływa na władzę monarchy, podczas gdy pozostałe stany (w Polsce: mieszczanie i chłopi) pozostają podporządkowanie prawu, które stanowi władca i uprzywilejowany stan.