Artykuły henrykowskie powstały przed objęciem tronu przez Henryka Walezego. Jego zaprzysiężenie uzależnione było od tego, czy przyjmie on te dokumenty, czy nie. Artykuły Henrykowskie zawierały najważniejsze zasady ustrojowe Rzeczypospolitej, takie jak:
· tron miał pozostać elekcyjny;
· król nie miał prawa udzielać zgody na koronację swojego następcy za swojego życia;
· Rzeczpospolita stała się monarchią elekcyjną;
· król mógł wypowiadać wojnę, zwoływać pospolite ruszenie i nakładać podatki za zgodą sejmu;
· potwierdzały również przywileje szlacheckie i uprawnienia sejmu walnego (zwoływany raz na 2 lata na 6 tygodni);
· w dokumencie zapisano również możliwość wypowiedzenia posłuszeństwa królowi przez szlachtę.
Artykuły henrykowskie służyły za podstawę ustroju Rzeczypospolitej, tę samą treść akceptował każdy kolejny władca elekcyjny.