Zmiękcza i jest samodzielną głoską: kiwać, pralinka, nic.
Tylko zmiękcza spółgłoskę: tonie, kiedy, piecyk.
Żeby łatwo rozpoznać, czy głoska i jest słyszalna czy nie, podziel wyraz na sylaby. Jeśli w sylabie i jest jedyną samogłoską, na pewno ją słychać. Jest wtedy samodzielną głoską, nawet jeśli zmiękcza poprzedzającą spółgłoskę, np. mi-ły. Z kolei, gdy w sylabie oprócz i jest jeszcze inna samogłoska, i nie jest samodzielną głoską. Jej funkcją jest zmiękczanie spółgłoski, która przed nim stoi, np. a-nioł (a-ńoł).