limfocyty B – Y
limfocyty T – Z
makrofagi – Z
Limfocyty B powstają w komórkach szpiku kostnego i posiadają zdolność do rozpoznawania antygenów i do produkcji odpowiednich przeciwciał.
Limfocyty T są wytwarzane w szpiku kostnym, ale dojrzewają w grasicy. Do ich roli należy rozpoznawanie i zapamiętywanie antygenów, a także przekazywanie informacji o drobnoustrojach innym krwinkom białym. Wyróżnia się ich kilka rodzajów na przykład limfocyty Th (pomocnicze), które współpracują z limfocytami B w rozpoznawaniu antygenów i zwiększają skuteczność odpowiedzi immunologicznej oraz limfocyty Tc (cytotoksyczne), które rozpoznają i niszczą komórki zaatakowane przez wirusy, a także komórki nowotworowe.
Makrofagi powstają w komórkach szpiku kostnego i zaliczają się do komórek żernych. Posiadają zdolność do fagocytozy, czyli wchłaniają i trawią drobnoustroje. Ponadto makrofagi prezentują fragmenty antygenów, wyeliminowanych drobnoustrojów, innym komórkom w celu wytworzenia przez nie odporności swoistej.