Odporność wrodzona obejmuje naturalne bariery, reakcje oraz odruchy obronne, które obecne są w organizmie od urodzenia i mają na celu chronienie go przed wnikaniem drobnoustrojów do jego wnętrza.
Naturalne bariery ochronne przed drobnoustrojami wytworzone przez organizm człowieka:
łzy (przemywanie powierzchni gałek ocznych, oczyszczanie ich z ciał obcych, działanie bakteriobójcze);
ślina (niszczenie ściany komórkowej bakterii dzięki zawartości enzymu);
błony śluzowe (zatrzymywanie i usuwanie drobnoustrojów);
skóra (ochrona przed wnikaniem patogenów, niszczenie bakterii przez pot);
kwas solny żołądka (hamowanie rozwoju patogenów);
jednokierunkowy przepływ moczu (zapobieganie przedostawaniu się drobnoustrojów z cewki moczowej do pęcherza moczowego).
Odporność organizmu oznacza jego zdolność do obrony przed wnikaniem do wnętrza ciała oraz atakiem organizmów i wirusów chorobotwórczych. Wyróżnia się odporność wrodzoną oraz odporność nabytą. Odporność nabyta rozwija się w wyniku kontaktu organizmu z antygenem. Jest ona ukierunkowana na konkretny antygen. Makrofagi, czyli komórki żerne, przesyłają informację o potencjalnym niebezpieczeństwie do limfocytów T. Limfocyty T mają zdolność rozpoznawania antygenu. I przekazują informację o nim do limfocytów B. Limfocyty B wytwarzają przeciwciała (białka odpornościowe), których zadaniem jest unieszkodliwienie czynników chorobotwórczych poprzez wytworzenie przeciwciał dla konkretnego antygenu.