Antygen to specyficzna cząsteczka chemiczna, która występuje na powierzchni wszystkich komórek. Do antygenów zalicza się także toksyny oraz substancje białkowe, które wytwarzane są przez drobnoustroje chorobotwórcze. Antygeny są rozpoznawane w specyficzny sposób przez układ odpornościowy, w którym wywołują reakcję.
Przeciwciała mają zdolność rozpoznawania i wiązania specyficznych antygenów. Rozpoznawanie oto polega na wzajemnym dopasowaniu – każde przeciwciało pasuje wyłącznie do jednego antygenu.