Zakwaszenie gleb może występować w związku z:
● działalnością zakładów przemysłowych – emitowane związki siarki i azotu przedostają się do gleby w postaci pyłu i kwaśnych deszczów;
● spalaniem węgla kamiennego i brunatnego i uwalnianiem do atmosfery tlenków siarki;
● stosowaniem zbyt dużych ilości nawozów sztucznych (azotowych lub potasowych).
Alkalizacja gleb może występować w związku z:
● wapnowaniem pól;
● działalnością zakładów przemysłowych, w których wytwarza się wapno budowlane.
Sposobami na zapobieganie zakwaszeniu i alkalizacji gleby mogą być:
● ograniczenie stosowania nawozów sztucznych na rzecz naturalnych;
● zmniejszenie ilości stosowanych nawozów;
● zmiana sposobu wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej na bardziej ekologiczne, niewymagające spalania węgla;
● ograniczenie emisji związków siarki i azotu z zakładów przemysłowych – kontrola jakości, wykorzystywanie filtrów na kominach;
● ograniczenie wapnowania gleby w celu zmniejszenia jej kwasowości – zamiast tego na kwaśnych glebach można uprawiać rośliny, które dobrze rosną w takich warunkach.
Gleba ma naturalny odczyn kwasowy lub zasadowy, ale czasami, w wyniku działalności człowieka, jej pH staje się zbyt wysokie lub zbyt niskie. Jest to spowodowane przedostawaniem się do ziemi związków siarki, azotu, potasu (zakwaszenie) lub wapnia (alkalizacja).