Sytuacja na ziemiach zabranych była jeszcze trudniejsza niż w Królestwie Polskim. Wzmożona była rusyfikacja, wszystkie lekcje odbywały się w języku rosyjskim, obowiązywał zakaz posługiwania się językiem polskim.
Polacy tracili pracę w urzędach, nie mogli nabywać ziemi, konfiskowano majątki, nałożono kontrybucję.
Kontrybucja – podatek mający na celu zwrócenie Rosji kosztów tłumienia powstania.