Zmiana, która nastąpiła po wojnie, była bardzo duża. Procent ludzi niepotrafiących czytać i pisać w wieku powyżej 7 lat spadł z ponad 20% do nieco powyżej 5% w skali kraju. Różnice pomiędzy wsią a miastem zostały praktycznie zatarte w porównaniu z czasami przed wojną. Wcześniej na wsi mieszkało prawie dwukrotnie więcej — w skali punktów procentowych — analfabetów. Różnice pochodzą z tego, że na wsi dostęp do edukacji był trudniejszy niż w miastach, w których powstawało więcej szkół.
W kwietniu w 1949 r. władze polskie ogłosiły ustawę o walce z analfabetyzmem. W ciągu trzech lat nauczono czytać i pisać około milion Polaków.