W wierszach Czesława Miłosza wyłania się koncepcja artysty i poety jako obserwatora, intelektualisty i krytyka swojej epoki. Miłosz nie tylko był utalentowanym poetą, ale również filozofem i intelektualistą, co ma wpływ na sposób, w jaki postrzega rolę artysty i poetę.
Miłosz, żyjący w trudnych czasach i będący świadkiem wielu historycznych wydarzeń, ukazuje poetę jako obserwatora swojej epoki. Poeta staje się tym, kto rejestruje i interpretuje wydarzenia, ludzi i zmiany w otaczającym go świecie. To pozwala mu być zarówno świadkiem, jak i kronikarzem swoich czasów.
Czesław Miłosz aktywnie krytykował reżimy totalitarne, w tym stalinizm i komunizm. W jego wierszach poeta staje się krytykiem władzy i autorytaryzmu, wyrażając sprzeciw wobec ucisku i cenzury. Jego rola polega na wykorzystywaniu słowa pisarza jako narzędzia oporu i walki o prawdę.
Koncepcja artysty Miłosza obejmuje także rolę moralnego obrońcy. W swoich wierszach i eseistycznych pracach autor podnosi kwestie etyczne i moralne, dąży do odsłonięcia prawdy i eksploracji dylematów moralnych.
Poezja Zbigniewa Herberta jest zarówno intelektualna, jak i emocjonalna, a subtelność ironii i bogactwo znaczeń pozwalają na głębszą refleksję nad tematami, które porusza. Herbert potrafił równocześnie być krytyczny i liryczny, co sprawia, że jego wiersze są fascynujące i angażujące dla czytelnika. Jego twórczość jest ważnym wkładem w literaturę XX wieku i nadal ma wiele do zaoferowania współczesnym czytelnikom.
Poezja Wisławy Szymborskiej jest często określana jako poezja intelektualna ze względu na jej głębokie i filozoficzne podejście do tematów oraz umiejętność łączenia prostoty formy z bogatą treścią. W wierszach Szymborskiej można odnaleźć głęboką refleksję nad istotą życia, śmierci, miłości, czasu i innych fundamentalnych kwestii filozoficznych. Jej poezja prowokuje czytelnika do myślenia i zastanawiania się nad istotą bytu.
Szymborska posługuje się zaskakującymi i często nietypowymi metaforami oraz porównaniami, co nadaje jej poezji unikalny charakter. Jej umiejętność łączenia abstrakcyjnych idei z konkretnymi obrazami sprawia, że jej wiersze są zarówno intelektualne, jak i zmysłowe. Mimo głębokiej treści forma wierszy Szymborskiej jest często minimalistyczna. Jej język jest klarowny, prosty, a rymy i metrum są używane umiejętnie i z umiarem. Taka prostota formy kontrastuje z głębokimi myślami, co nadaje jej poezji specyficzny urok.
Poezję intelektualną Wisławy Szymborskiej, Zbigniewa Herberta i Czesława Miłosza charakteryzuje głęboka intelektualność, refleksja filozoficzna, precyzyjny język oraz uniwersalność tematów, co sprawia, że ich twórczość wykracza poza granice czasu i kultury.