Zabiegi charakterystyczne dla poezji lingwistycznej:
- Eksperymenty fonetyczne,
Białoszewski często eksperymentuje z dźwiękami języka, tworząc zabiegi fonetyczne, takie jak aliteracje, asonanse czy rymy, co nadaje tekstu melodyczny rytm.
- Zabawy z gramatyką i strukturą zdania,
Białoszewski nie stroni od zabaw z gramatyką i strukturą zdania, co wprowadza do jego tekstów pewien stopień awangardy lingwistycznej. Przykłady to stosowanie nietypowych konstrukcji zdaniowych czy wtrąceń, co może wpływać na rytm czytania i interpretację tekstu.
- Zastosowanie neologizmów,
Autor czasami sięga po neologizmy, czyli nowo utworzone słowa, co jest charakterystyczne dla poezji lingwistycznej. Użycie nowych słów pozwala mu eksperymentować z językiem, dodając do tekstu świeżość i oryginalność.
Funkcją tych zabiegów jest eksploracja możliwości języka, nadanie mu nowatorskich form i wydobywanie różnorodnych znaczeń. Poezja lingwistyczna, w tym przypadku reprezentowana przez Białoszewskiego, stawia na kreatywne podejście do języka, co pozwala na wyrażenie nie tylko treści, ale również samego procesu tworzenia i odbierania tekstu. To podejście umożliwia czytelnikowi uczestnictwo w samym akcie twórczym, a nie tylko odbiór gotowego dzieła.
W wierszu Stanisława Barańczaka „Tłum, który tłumi i tłumaczy” można dostrzec elementy poezji lingwistycznej. Autor nie tylko posługuje się złożonymi metaforami i symbolami, ale również bawi się dźwiękiem słów, rytmem i konstrukcją zdaniową, co tworzy bogaty krajobraz językowy. W wierszu tym można zauważyć zabieg instrumentacji głoskowej, czyli świadomego użycia dźwięków i rytmu w języku, czego przykładem są wersy:
- „Tłum, który tłumi i tłumaczy; / który tupotem i tępą głuchotą,”
- „słabiutkie tętno sensu, stukające w czaszce,”
Powtarzanie tych samych dźwięków na początku kolejnych słów nadaje wierszowi rytm i powtarzalność.
Poezja lingwistyczna to nurt w literaturze, który eksploruje język i jego strukturę, a także świadomie zabiega o nowatorskie formy wyrazu. W wierszu „Karuzela z madonnami” Mirona Białoszewskiego można zidentyfikować kilka zabiegów charakterystycznych dla poezji lingwistycznej