Rok 1984
- Manipulacja językiem,
Partia w „Roku 1984” wprowadziła Nowomowę, język stworzony do kontrolowania myśli i eliminowania wyrazów uznawanych za niebezpieczne. To narzędzie miało na celu ograniczenie wolności myśli i uniemożliwienie wyrażania opozycyjnych idei.
- Powszechna inwigilacja,
Społeczeństwo było pod stałą inwigilacją, zarówno fizyczną, poprzez telewizory obowiązkowo włączone w każdym domu, jak i psychiczną, dzięki myślozbrodniom, za które można było być karanym.
- Manipulacja historią,
Ministerstwo Prawdy fałszowało historię, zmieniając przeszłość w zależności od bieżących potrzeb politycznych. Ludzie byli zmuszani do akceptacji nowych narracji, nawet jeśli były sprzeczne z ich własnymi doświadczeniami.
Z fragmentu „Małej apokalipsy” zamieszczonego w podręczniku wynika, że narrator ma krytyczny stosunek do rzeczywistości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Świadczy o tym np.:
- „Jestem jednym z niewielu ludzi wolnych w tym kraju przezroczystego zniewolenia. Zniewolenia pokrytego niechlujnie lakierem nowoczesności”.
Narrator uważa siebie za „wolnego” w kontekście społeczeństwa, które jest według niego zniewolone i przykryte „niechlujnie lakierem nowoczesności”. To odniesienie może sugerować krytykę udawanej nowoczesności, która nie przekłada się na prawdziwą wolność jednostki.
W państwie totalitarnym jednostka często jest traktowana jako element podporządkowany wobec systemu, kontrolowana, a jej indywidualność jest ograniczana. W utworach literackich dotyczących tematu totalitaryzmu można oczekiwać odniesień do utraty prywatności, cenzury, kontroli społecznej oraz ograniczenia wolności jednostki.