Zaprzeczenia działalności Kandydata względem Opatrzności to: bardzo duża liczba nieszczęść doświadczonych przez Kandydata, cierpienie i śmierć niewinnych osób podczas wojny, dopuszczanie do egzekucji niewinnych osób, wystąpienie wielkiego trzęsienia ziemi w Lizbonie.
Według Panglossa wszystko, co dzieje się na świecie, jest pewnym ciągiem przyczynowo-skutkowym. Jest on przekonany o harmonii oraz celowości kosmosu, który został stworzony przez Boga. Uważa, że każde wydarzeni, np. Trzęsienie ziemi, ma racjonalne wytłumaczenie i pozwala myśleć o tym, że skutkiem złej sytuacji, będzie nadejście dobra.
Derwisz mówi nam, że nie należy w życiu szukać celowości. Nie wierzy on w Opatrzność. Jego myślenie opiera się o deistyczne podejście. Przedstawia Boga jako króla, a ludzi jako myszy, będących na statku Pana. Uważa, że Stwórca powołał świat, ale nim się już nie opiekuje.
