Do trupa
– koncept oparty na szokującej sytuacji lirycznej – porównaniu zakochanego człowieka do trupa; miłość zostaje zestawiona ze śmiercią, bo obie są źródłem cierpienia i zniewolenia
– zastosowane środki artystyczne – kontrast jako dominanta kompozycyjna, antytezy (ty – strzałą śmierci, ja – strzałą miłości), epitety (płomień skryty, okropna ciemność), anafory (na początku wersów ty lub tyś), paralelizmy składniowe (wyliczenia: ty..., ja...), porównania (tyś jak lód), hiperbole (cierpię ból srodze)
O swej pannie
– koncept oparty na porównaniu urody ukochanej do najpiękniejszych, białych zjawisk i rzeczy, takich jak marmur, mleko, śnieg, lilie czy perły; ich blask blednie przy urodzie kobiety
– zastosowane środki artystyczne – wyliczenia (mleko, łabędź, perła), epitety (biały, polerowny), hiperbola (przesadne wychwalanie urody), anafory (Biały – Biała), rytmiczne zestawienia budujące harmonię i melodyjność utworu
Niestatek
– koncept oparty na ukazaniu kontrastowych uczuć podmiotu lirycznego wobec kobiety – kiedy kochankowie są w zgodzie i podczas kłótni; z puenty utworu wynika, że miłość jest uczuciem nietrwałym i zmiennym
– zastosowane środki artystyczne – kontrasty, antytezy (oczy są ogień – oczy perzyną), metafory (czoło jest zwierciadłem), epitety (mlekiem zsiadłem), ironia i przesada (hiperbolizacja uczuć i opisów – włos złotem, perłą ząb).
1. Zwróć uwagę, że w każdym z trzech utworów Morsztyn wykorzystuje koncept, czyli zaskakujący i kunsztowny pomysł poetycki, typowy dla baroku.
2. W Do trupa poeta zestawia miłość i śmierć, tworząc paradoks – zakochany cierpi tak samo jak zmarły, choć żyje.
3. W O swej pannie autor używa hiperbolicznych porównań i wyliczeń, by ukazać niezwykłe piękno kobiety, które przewyższa doskonałość natury.
4. W Niestatku pokazuje zmienność uczuć i natury ludzkiej – miłość i zachwyt łatwo zamieniają się w gniew i pogardę.
5. Dojdź do wniosku, że wszystkie te wiersze łączy barokowy kunszt językowy, gra kontrastów, paradoksów i przesadnych porównań, mających na celu zadziwić czytelnika i ukazać sprzeczności ludzkich emocji.