Do gruczołów dodatkowych zalicza się prostatę (gruczoł krokowy, stercz), gruczoły opuszkowo-cewkowe i pęcherzyki nasienne. Odgrywają one istotną rolę w produkcji nasienia. Płyn wytwarzany przez prostatę jest istotnym elementem ejakulatu. Odgrywa on rolę nośnika dla plemników, zawierający różne składniki odżywcze oraz niektóre hydrolazy – enzymy hydrolityczne, które upłynniają nasienie, ułatwiając plemnikom poruszanie się w żeńskich drogach rodnych.
§ Gruczoły opuszkowo-cewkowe są odpowiedzialne za produkcję śluzu wydzielanego przed ejakulacją. Śluz ten ma za zadanie niejako nawilżyć cewkę moczową przed ejakulacją oraz zneutralizować jej pH ze względu na zasadowy odczyn wydzieliny. Sprzyja to przetrwaniu plemników i ułatwia przepływ ejakulatu.
§ Pęcherzyki nasienne produkują i magazynują wydzielinę zawierającą składniki odżywcze dla plemników, takie jak fruktoza – monosacharyd, będący ważnym źródłem energii. Poprzez zawartość białek zasadowych, wydzielina ta neutralizuje kwaśny odczyn pochwy, co chroni plemniki i umożliwia utrzymanie ich zdolności ruchu. Wydzielina pęcherzyków nasiennych zawiera również prostaglandyny – grupę hormonów, regulujący różnorodne procesy fizjologiczne. Dzięki obecności prostaglandyn w płynie nasiennym nasienie może wywołać skurcze mięśni macicy, co ułatwia ruch plemników w kierunku jajowodów i zapewnia im większe szanse na dotarcie do komórki jajowej w celu zapłodnienia.
Podsumowanie informacji dotyczących gruczołów dodatkowych przedstawiono na poniższym wykresie:
