Koniugacja to okresowe połączenie się dwóch komórek bakterii za pomocą długich, białkowych włókien, a następnie przekazanie fragmentu DNA z jednej komórki do drugiej.
W trakcie tego procesu, w komórce dawcy, rozpleciona zostaje podwójna helisa DNA plazmidu i dochodzi do transportu jednej nici do komórki biorcy. W obu komórkach następuje synteza brakującej nici DNA.
Po zakończeniu syntezy, każda komórka zawiera plazmid, komórka dawcy nie traci swoich właściwości, a komórka biorcy posiada nowe.
Bakterie zasiedlają głównie gleby oraz zbiorniki wodne, można je również znaleźć na powierzchni i wewnątrz ciał innych organizmów, w postaci symbiontów lub pasożytów. Mogą też zamieszkiwać środowiska ekstremalne, jak gorące źródła czy pokrywy lodowe. Wykształciły one wiele struktur komórkowych czy mechanizmów fizjologicznych, które pozwalają na przystosowanie się do zmiennych i niekorzystnych warunków otoczenia.
Bakterie rozmnażają się wyłącznie bezpłciowo, posiadają jednak różnorodność genetyczną, która jest skutkiem procesów płciowych, do których zalicza się koniugację, transformację i transdukcję. Nie prowadzą one do zwiększenia liczebności komórek bakterii, ale zapewniają rekombinację materiału genetycznego. Koniugacja jest podstawowym mechanizmem przekazywania DNA między dwiema komórkami bakterii.