· Pojedyncza komórka – ameba, pantofelek, euglena.
· Kolonia – okrzemka.
· Plecha – morszczyn, listownica.
Pojedyncze komórki otoczone są ścianą komórkową, pellikulą lub tylko błoną komórkową. Kolonie są zespołami komórek połączonych ścianą komórkową lub galaretowatą otoczką. Plechy wykazują słabe zróżnicowanie lub jego brak, na tkanki. Nie można w tej formie wyodrębnić organów.
Wyróżnia się wiele rodzajów plech, komórczakowa (zbudowane z licznych wielojądrowych komórek), nitkowate (zbudowane z nici, które są tworzone przez długie ciągi komórkowe), nibytkankowe (utworzone z wielokomórkowych, ciasno splecionych nici) oraz tkankowe (utworzone z tkanek twórczej i miękiszowej).
Formy kolonijne powstają przez nierozdzielenie się komórek potomnych po podziale komórki rodzicielskiej lub jednoczenie się pojedynczych komórek w grupy. Kolonia ułatwia unoszenie się organizmów na wodzie i chroni przed atakami drapieżników.
Protisty jednokomórkowe występują w formie nieruchomej lub zdolnej do aktywnego ruchu. Rzadko prowadzą osiadły tryb życia. Komórki te mogą być okryte ścianą komórkową lub pellikulą.