Powstanie rozpoczęło się w nocy z 29 na 30 listopada od ataku na Belweder – celem było pojmanie wielkiego księcia Konstantego, który jednak zdołał uciec. Powstanie nie zyskało poparcia wśród warstw wyższych, jednak mieszkańcom Warszawy udało się przejąć Arsenał, co pozwoliło na zdobycie uzbrojenia i przesądziło o kontynuowaniu walk. Generał Józef Chłopicki 5 grudnia został wybrany dyktatorem powstania, mimo jego sceptycznego nastawienia wobec tego typu działań. Gdy zawiodły próby ugodowego zakończenia sporu, Sejm powołał na jego miejsce gen. Michała Radziwiłła, a stycznia 1831 r. ogłosił detronizację cara Mikołaja I – władzę przejął Rząd Narodowy. Od tego momentu rozpoczęła się otwarta wojna polsko-rosyjska.
Przebieg wojny:
· Bitwa pod Stoczkiem (14 lutego) – pierwsza bitwa, polskimi siłami dowodził gen. Józef Dwernicki.
· Bitwa pod Grochowem (25 lutego) – największa bitwa, nie udało się jej rozstrzygnąć, ale poniesione straty uniemożliwiły Rosjanom szturm na Warszawę. Po stronie polskiej ciężko ranny został dowodzący armią Chłopicki.
· Bitwa pod Dębem Wielkim (31 marca) – wygrana przez Polaków.
· Bitwa pod Iganiami (10 maja) – wygrana przez Polaków.
· Bitwa pod Ostrołęką (26 maja)– poważna przegrana sił polskich. Gen. Skrzynecki został po niej odsunięty od dowodzenia powstańcami.
· Obrona Warszawy (6–7 września) – prowadzona przez gen. Jana Krukowieckiego; zakończyła się klęską Polaków i zdobyciem stolicy przez oddziały rosyjskie pod wodzom Iwana Paskiewicza.
Powstanie listopadowe, mimo że nie osiągnęło zamierzonych celów, odegrało ważną rolę w budowaniu polskiej świadomości narodowej i wzmocnieniu pragnienia niepodległości. Jego uczestnicy zostali uznani za bohaterów narodowych, a wydarzenia powstania wciąż są pamiętane jako przykład determinacji i poświęcenia dla sprawy wolności. Mimo ostatecznej klęski powstanie listopadowe przyczyniło się do rozbudzenia ducha walki i zapoczątkowało długotrwały proces dążenia Polaków do odzyskania niepodległego państwa.