| PPS | SDKPiL |
| · nurt niepodległościowy,· wywalczenie niepodległej Polski jako Republiki Demokratycznej z Parlamentem pełniącym funkcję najważniejszego organu władzy,· niepodległe państwo jest gwarancją bezpieczeństwa socjalnego robotników po przeprowadzeniu reform społecznych,· zapewnienie równości wszystkich obywateli – wolność religii, słowa i druku,· możliwość zakładania stowarzyszeń i partii politycznych,· prawo robotników do strajku, | · nurt rewolucyjny,· obalenie caratu i utworzenie rosyjskiej republiki demokratycznej,· współpraca rewolucjonistów z różnych państw – internacjonalizm,· przygotowanie rewolucji proletariackiej, w wyniku której powstanie ogólnoświatowa republika socjalistyczna,· likwidacja własności prywatnej,· cele społeczne, ważniejsze od narodowych,· odrzucenie walki o niepodległość, |
Działacze polskiego ludu socjalistycznego byli podzieleni ze względu na stanowisko wobec kwestii odzyskania przez Polskę niepodległości. Ukształtowały się w ten sposób dwa nurty: niepodległościowy reprezentowany przez PPS i rewolucyjny – SDKPiL.