Zabór rosyjski:
● tajne nauczanie
● wychowanie domowe i wychowanie w duchu katolickim
● niepłacenie podatków
● bojkot rosyjskich zarządzeń
Zabór pruski:
● praca u podstaw i praca organiczna
● ruch spółdzielczy
● protesty (np. strajk dzieci we Wrześni)
● zakup ziem i rozdzielanie ich pomiędzy polskich chłopów
W Warszawie utworzono nawet tajną uczelnię wyższą – tzw. latający uniwersytet, do którego uczęszczała m.in. Maria Skłodowska-Curie.