Branka była narzuceniem przymusowej rekrutacji do armii carskiej w Królestwie Polskim, które było pod zaborami Rosji. Była jednym z głównych czynników wywołujących niezadowolenie i frustrację wśród Polaków, a jej ogłoszenie w 1863r. stało się ostatecznie jednym z powodów wybuchu powstania styczniowego.
Wybuch powstania styczniowego był bezpośrednim skutkiem przymusowej rekrutacji, zwanej Branką. Branka naruszała prawa Polaków i wywołała niezadowolenie, co ostatecznie doprowadziło do wybuchu powstania w 1863 roku.