A. Bardzo lubię patrzeć na śpiące dzieci.
→ Bardzo lubię patrzeć na dzieci, które śpią. – zdanie złożone z podrzędnym przydawkowym
B. Mimo najlepszych chęci nie zdążymy na pociąg.
→ Chociaż mamy najlepsze chęci, nie zdążymy na pociąg. – zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym przyzwolenia
C. Dzięki zachętom nauczyciela zdołałem opanować trudny materiał.
→ Ponieważ nauczyciel mnie zachęcał, zdołałem opanować trudny materiał. – zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym przyczyny
D. Andrzej jest kłótliwy.
→ Andrzej jest taki, że lubi się kłócić. – zdanie złożone z podrzędnym orzecznikowym
E. Opowiedz mi o swoich planach.
→ Opowiedz mi, jakie masz plany. – zdanie złożone z podrzędnym dopełnieniowym
F. Krystyna pamiętała o dzisiejszej klasówce z matematyki.
→ Krystyna pamiętała, że dziś będzie klasówka z matematyki. – zdanie złożone z podrzędnym dopełnieniowym
Zdanie podrzędne zastępuje orzecznik zdania nadrzędnego i odpowiada na pytania: jaki jest? kim jest? czym jest?
Zdanie podrzędne zastępuje przydawkę zdania nadrzędnego i odpowiada na pytania przydawki: jaki? jaka? jakie? który? która? które? czyj? czyja? czyje? ile? czego? z czego?
Zdanie podrzędne zastępuje okolicznik przyczyny zdania nadrzędnego i odpowiada na pytania okolicznika przyczyny: dlaczego? z jakiego powodu? z jakiej przyczyny?
Zdanie podrzędne zastępuje okolicznik przyzwolenia zdania nadrzędnego i odpowiada na pytania okolicznika przyzwolenia: mimo co? mimo czego? wbrew komuś (czemuś)? na przekór komu (czemu)?
W wypowiedzeniu złożonym z podrzędnym dopełnieniowym zdanie podrzędne zastępuje dopełnienie zdania nadrzędnego i odpowiada na pytanie dopełnienia.