Ignacy Krasicki twierdził, że poeta powinien bawić, uczyć, ale i wzruszać.
Adam Mickiewicz rozumiał poetę jako przywódcę narodu wyjątkową postać, która jest obarczona boską wyniosłością.
Henryk Sienkiewicz był zdania, że pisarz ma być obserwatorem świata, a jego zadaniem jest przekazywanie odpowiednich wzorców postępowania.
Na taką rolę poety i pisarza miały wpływ konkretne okoliczności historyczne. Polska była wówczas pod zaborami, a działania twórców były reakcją trwającą sytuację.
Polski nie było na mapach Europy przez 123 lata.